Oran ( Rasyo) Analizi

Oran ( Rasyo)  Analizi

o

Bir işletmenin bir ya da birbirini izleyen hesap dönemlerine ait bilanço ve gelir tablolarında birbiri ile ilgili kalemlerin arasındaki ilişkileri oransal olarak belirler ve inceler.

AMACI

İşletmenin borç ödeme gücünü, mali yapısını, faaliyet sonuçlarını, ekonomik varlıkların verimli ve ekonomik bir şekilde kullanılıp kullanılmadığı konusunda bilgi verici ve geleceğe dönük  kararlarda yardımcı veriler sağlayan oranları hesaplamaktır

UYGULAMA KOŞULLARI

1) Bir döneme ait olabileceği gibi birden fazla döneme ait oransal  değerlerin kıyaslaması yapılır.

2)  Birbiri ile ilişkisi olabilecek ve anlamlı sonuçlar verebilecek hesap kalemleri ve hesap grupları birbiriyle oranlanmalıdır.

3) Cari dönemde hesaplanan oranlar işletmenin önceki dönem ve dönemlerdeki değerleri kıyaslanabileceği gibi, sektöre ait standart oranlarla ya da sektördeki diğer işletmelerle kıyaslanabilirler.

1 ) İşletmenin analizde kullanacağı oranları öncelikle belirlemesi gerekir.

2) Kullanılacak olan oranların sayısı kesin olarak belirlenemez;

çünkü analizin amacına göre uygun olan kalemler ya da

gruplar arasında orantı kurulacaktır.

Ancak temel olarak oranlar dört grupta toplanır:

lLikidite Analizi Oranları

lFinansal Yapı Analizi Oranları

lFaaliyet Analizi Oranları

lKarlılık Analizi Oranları

lLikidite Analizi Oranları

1. Cari Oran =

Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar

İdeal oranı 2’dir

2. Likidite Oranı (Asit-Test)=

(D.V - Stoklar) / Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar İdeal oranı 1’dir

3. Nakit Oranı =

D.V - (Stoklar + Tic. Alacaklar) / Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar

 İdeal oranı ticari işletmelerde  0,20 -0,25

sanayi işletmelerinde    0,10 - 0,15

lFinansal Yapı Analizi Oranları

1. Kaldıraç Oranı =

(K.V.Y.K + U.V.Y.K.) / Aktif Toplamı

İdeal oranı % 50 dir. Enflasyonist ortamlarda %60 kabul edilebilir bir orandır.

2. Öz kaynaklar / Aktif Oranı

Oranın % 50 olması istenir. Oran azaldıkça faiz yükü ve üçüncü kişilerin  baskısı artıyor demektir.

3. Finansman Oranı =

Öz kaynaklar / (K.V.Y.K. + U.V.Y.K)

İdeal oranı 1 /1 ‘ dir

lFinansal Yapı Analizi Oranları

4. K.V.Y.K / Pasif Toplamı

Oranın 1 /3 olması istenir. Ancak sektöre göre değişebilecek olan bu   oranın daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için likidite analizi oranlarının da dikkate alınması gerekir.

5. U.V.Y.K. / Pasif Toplamı

Endüstri işletmeleri için daha anlamlı olan bu oranın da 1 /3’ aşmaması istenir.

6. U.V.Y.K. / Devamlı Sermaye

Hizmet işletmelerinde 1/2’yi, endüstri işletmelerinde 1/3’ü aşmaması istenir.

l

7. Öz kaynaklar / M.D.V.

Oranın 1/1 olması istenir.

8. M.D.V. / U.V.Y.K.

Oranın 1’den büyük olması istenir.

lFaaliyet Analizi Oranları

1 . Stok Devir Hızı =

         Satılan Malın Maliyeti / Ortalama Stok

         Ortalama Stok = (D.B .Stok. + D. S. Stok.) / 2

2. Alacakların Devir Hızı = 

             Net Satışlar / Ortalama Ticari Alacaklar.

Ort.Tic.Alack.= (D.B.T. Alacaklar + D.S.T Alacaklar) / 2.

Alacakların devir hızının artması, işletmenin alacaklarını vadesinde tahsil edebildiğini ve vadelerinin kısaldığını ifade eder.

l

3. Alacakların Tahsil Süresi =

Tic. Alacaklar. * 360 / Kredili Satışlar

4. Aktif Devir Hızı =

Net Satışlar / Aktif Toplamı

Aktifin etkin kullanılıp kullanılmadığını gösterir.

5. İşletme Sermayesi Devir Hızı =

Net Satışlar / Dönen Varlıklar

lFaaliyet Analizi Oranları

6. Net İşletme Sermayesi Devir Hızı =

Net Satışlar / N. İşletme Sermayesi

7. Öz kaynaklar Devir Hızı =

Net Satışlar / Öz kaynaklar

Öz kaynakların ne ölçüde verimli kullanıldığını saptamada  yararlanılır.

8. M.D.V. Devir Hızı =

Net Satışlar / Maddi Duran Varlıklar

lKarlılık Analizi Oranları

1. Aktifin Karlılığı =

Net Dönem Karı / Aktif Toplamı

2. Öz kaynakların Karlılığı =

Net Dönem Karı / Öz kaynaklar

3. Satışların Karlılığı =

Net Dönem Karı / Net Satışlar

4. Brüt Kar Marjı =

Brüt Satış Karı / Net Satışlar

lKarlılık Analizi Oranları

5. İş Hacmi Karlılığı =

Faaliyet Karı / Net Satışlar

6. Ekonomik Karlılık Oranı =

F.V.Ö.K / (Öz kaynaklar + Yabancı Kaynak)

7. Faiz Ödeme Oranı =

(F.V.Ö.K + Faiz) / Faiz

Likidite Analizi Oranları;

 İşletmenin kısa vadeli  yabancı kaynaklarını ödeme gücünü belirten  oranlardır Maddi duran varlıklar ile öz kaynaklar

Finansal Yapı Analizi Oranları;

işletmenin ekonomik yapısını oluşturan varlıklarının finansmanında kullanılan  kaynakların yapısını ,  uzun vadeli yabancı kaynakları ödeme gücünü , öz kaynak yeterliliğini  ve kaynak dengesini belirten oranlardır.

Faaliyet Analizi Oranları;

 İşletmenin faaliyet  sonuçlarının analizini belirten oranlardır.

Karlılık Analizi  Oranları;

işletmenin varlıklarını verimli kullanıp kullanmadığını , kaynaklarını karlı kullanıp kullanmadığını, gerek ana faaliyetlerinde gerekse tüm faaliyetlerinde karlı çalışılıp çalışılmadığını, karlılığın işletme düzeyinde ve sektörde yeterli olup olmadığını belirten oranlardır.